Ga direct naar de hoofdnavigatie Ga direct naar de content
Tekstgrootte: a a
Contrast:

'Betekenisvolle Rollen': kansen creëren om van betekenis te zijn

Drie vrouwen achter een laptop in donkere kleding

‘Niemand zit meer op mij te wachten, ik heb geen betekenis meer’. Dat is wat mensen vaak denken wanneer zij naar een verpleeghuis verhuizen. Bij Amstelring hoeft niemand achter de geraniums te zitten, want iedereen, maar dan ook écht iedereen, kan van betekenis zijn voor een ander. Dat is waar de methodiek 'Betekenisvolle Rollen' om draait.

Kansen creëren om van betekenis te zijn

'Betekenisvolle Rollen' gaat over kansen creëren om van betekenis te zijn. Het idee ontstond 3 jaar geleden in de Haarlemmermeer waar bij een aantal locaties ervaring werd opgedaan. Binnen Amstelring Dagbesteding ontwikkelde 'Betekenisvolle Rollen' zich tot een methodiek, die niet meer valt weg te denken bij bezoekers en medewerkers van de dagbesteding.

Betrokkenheid

Caro Houtkoop is geestelijk verzorger bij Amstelring en ontwikkelde 'Betekenisvolle Rollen' samen met collega’s Dominique Gerbracht (welzijnsmakelaar) en Mara van Limbeek (programmacoördinator dagbesteding).

Caro: ‘Bij verhuizing naar een verpleeghuis proberen we altijd de mantelzorger van een cliënt te betrekken. Vroeger gaven we de mantelzorger een taak, bijvoorbeeld de plantjes water geven. Vaak hield dat geen stand, het werkte niet. Op een middag sprak ik met een zoon wiens vader bij ons is opgenomen. Hij zei: “Ik kom hier elke dag, maar er gebeurt zo weinig.” Ik vroeg hem wat zijn vader vroeger graag deed. “Over politiek praten,” antwoordde de zoon. Ik vroeg door, met wie deed hij dat? “Met mij.” Daar ontstond het idee dat het belangrijk is om iets te doen, maar het moet wel van betekenis zijn’.

Over 'Betekenisvolle Rollen'

  • Definitie: 'Betekenisvolle Rollen' is een psychosociale interventie op maat. Het doel is de ander te laten zien wie hij of zij is of wil zijn. De zorggever en -vrager gaan daarbij een relatie aan die gelijkwaardig en wederkerig is. Binnen de mogelijkheden van beiden, worden kansen gecreëerd om van betekenis te zijn.
  • Rol versus activiteit: Een betekenisvolle activiteit is een activiteit die iemand onderneemt en die voor hem als belangrijk wordt ervaren. Een betekenisvolle rol heeft te maken met wie iemand is en wil zijn.

Wie bent u, welke rol is voor u belangrijk?

Caro: ‘Gelijkwaardigheid en wederkerigheid is waar een betekenisvolle rol om draait. Pas als een rol jou iets brengt, wil je die houden.’ Dominique vult aan: ‘Zorg is een relatie, die begint door elkaar te leren kennen. Met toekomstige bewoners voeren we altijd een kennismakingsgesprek. Voorheen was dat een vraaggestuurd gesprek.

Bij 'Betekenisvolle Rollen' voeren we een open gesprek waarin we de bewoner leidend laten zijn. Wat wij doen is vooral goed luisteren, observeren, doorvragen en navragen of we het goed hebben begrepen. Zo komen we erachter wat iemand echt belangrijk vindt.’

Voorbeelden

Het klinkt misschien als een open deur, maar elk mens is een mens, ook als er sprake is van een beperking of dementie. ‘Bij 'Betekenisvolle Rollen' kijken we niet naar iemands beperking. Het gaat erom wie iemand is, welke rol hij of zij wil vervullen,’ zegt Mara. Een paar voorbeelden:

  • Een bewoonster met dementie gaat elke week naar de kinderboerderij. Daar leest ze boeken voor aan jonge kinderen. Vroeger was mevrouw lerares. Tijdens het voorlezen is ze weer de juf; een rol die zij ook met haar dementie nog kent.

  • Alie werkt in de tweedehandswinkel van een verpleeghuis. Dat ging ze doen vanuit dagbesteding. In het verleden hadden zij en haar man een winkel. De zaak is jaren geleden overgenomen. Alie mist het contact met de klanten. Maar nu is ze weer helemaal in haar element bij de tweedehandswinkel van Bornholm.

  • José woont in Floriande en vindt het een hele eer om iets voor zijn huis te kunnen betekenen. ‘Elke eerste maandag van de maand help ik de baas met rondleidingen voor nieuwe bewoners. Ik zit in de cliëntenraad, ik maak grappen om het de mensen hier naar de zin te maken en ik help anderen waar het kan.’ José geeft veel en krijgt daar ook veel voor terug.

Anders denken en doen

Er is nu 3 jaar ervaring opgedaan met 'Betekenisvolle Rollen'. De grondleggers willen ook andere zorg- en hulpverleners helpen met de methodiek, te beginnen bij de eigen organisatie. Mara: ‘Tot nu toe lukt het goed om collega’s enthousiast te maken voor dit idee, maar ze lopen ook tegen de problemen aan waar wij in het begin tegenaan liepen. “Moet ik in het zorgdossier dan vertellen hoe de cliënt zich voelt?” horen we bijvoorbeeld. Werken volgens het principe van 'Betekenisvolle Rollen' gooit een hoop op zijn kop, het is echt een andere manier van denken en omgaan met elkaar.’

Introductiefilm 'Betekenisvolle Rollen'

Magazine met verhalen, interviews en praktijkvoorbeelden

Op 18 april 2018 vond in het restaurant van Floriande de lancering plaats van het magazine Betekenisvolle Rollen. Een beeldend naslagwerk dat de lezer aan de hand van verhalen, interviews en praktijkvoorbeelden meeneemt in een wereld vol betekenis. Medewerkers van Amstelring ontvangen het tijdschrift in combinatie met een lezing of workshop op locatie. Geïnteresseerden kunnen het magazine Betekenisvolle Rollen bestellen voor €4,95 (excl. verzendkosten) via betekenisvollerollen@amstelring.nl.

Amstelring Dagbesteding

Bekijk ook: