Zelf ervaren wat dementie betekent met Into D’mentia

De zeecontainer van Into D’mentia staat nu 2 weken bij Groenelaan. Doel is dat zoveel mogelijk medewerkers zelf kunnen ervaren wat dementie is. Sander Karbet, medewerker welzijn & wonen, was een van de eerste deelnemers aan deze experience: 'Het heeft mij wakker geschud.' 

Waarom Into D’mentia?

'Alleen kennis hebben over de ziekte dementie is te eenzijdig. Dus hebben we gekozen voor drie aanvliegroutes: inspireren, ervaren en leren', vertelt Miriam. In december kwam Teun Toebes al op bezoek om ons te inspireren met zijn ervaring als bewoner op een gesloten afdeling van een verpleeghuis. Dat in het verpleeghuis veiligheid vaak voorop staat, herkenden we zeker in zijn verhaal. Dat we daar ook anders naar kunnen kijken en mee omgaan, was een eye-opener. Into D’mentia is een mooi vervolg hierop. Het is bedoeld als een ervaring voor iedereen die bij ons werkt. Niet alleen voor zorgmedewerkers, ook voor medewerkers van de receptie, de logistiek, de facilitaire dienst. Door letterlijk in de leefwereld van iemand met dementie te stappen, ontstaat er bewustwording. Bewustwording over hoe we met mensen met dementie omgaan en vooral over hoe zij dat ervaren.' 

Waar hoop je op als iedereen heeft meegedaan?

'Ik hoop dat we ons realiseren hoe het is als je dementie hebt, als je de autonomie kwijt bent. Iemand vertelde me ‘Ik had me nooit gerealiseerd hoe het is voor de mensen die bij ons wonen, als we over hen praten. Ik heb nu ervaren dat dat enorm confronterend is’. De rode draad is volgens mij, dat we herkennen dat we mensen met dementie niet altijd volwaardig en gelijkwaardig behandelen, terwijl dat wel ons uitgangspunt is. Bijvoorbeeld als we iemand iets uit handen te nemen: ‘laat mij het maar doen’. 

Bewustwording leidt tot ander gedrag. En dat moeten we natuurlijk vasthouden. We gaan dan ook door met leren en ontwikkelen, door opdrachten en door bijeenkomsten. Het vervolg, stap 3, is meer leren over de presentietheorie van Andries Baart. Daarin staat centraal 'hoe je de dingen die je doet, met aandacht doet'. En dan met name met aandacht voor de mens. Ook gaan we themamaanden organiseren waarin steeds de stem van de bewoners, gelijkwaardigheid en wederkerigheid centraal staan.'

Collega Sander: 'Voorheen was ik facilitair medewerker. Nu ik medewerker welzijn & wonen ben, heb ik vooral te maken met mensen met dementie. De kans om verder te leren en te ontwikkelen grijp ik met beide handen aan. Toen ik Into D’mentia inging dacht ik: ik zie wel wat mij gaat overkomen. Ik kreeg een rugzak om, met daarin ‘mijn innerlijke stem’. Eenmaal binnen, in een echte woonsituatie, kon ik me goed inleven. Maar ik werd ook direct overvallen door een gevoel van eenzaamheid. En de situaties waarin ik terecht kwam vond ik confronterend en verdrietig. Zoals op een verjaardagsfeestje zijn, tussen allemaal mensen die niet echt contact met je maken, maar wel over je spreken. Wat een afstand voel je dan zeg.'

En hoe kijk je erop terug?

Sander: 'Als een mooie en leerzame ervaring, die mij heeft wakker geschud. Mijn benadering is toch wel iets anders geworden. In mijn nieuwe rol was ik soms nog wat onwennig en ongeduldig. Nu blijf ik rustig. Ik luister, bied handvatten en troost en stel mensen op hun gemak. Als je dat doet en mensen ook niet betutteld, dan is hun reactie vaak anders. 

Wat merk je er op je werk van?

'Dat ik mij er meer bewust van ben hoe wij onze bewoners benaderen. De collega’s in mijn team doen dat met veel geduld. Niet alle mensen met dementie zijn even aardig en lief. Er kan ook agressie zijn. Ik heb een bewoner, een sterke vent, onvoorspelbaar, vaak boos. Daardoor bleef ik eerst een beetje op afstand van hem. Nu treed ik hem tegemoet, sla een arm om hem heen en ga koffie met hem drinken. Dat leidt hem af. Het gaat er niet om hoe lief je bent, wel dat je op een goede manier met al die verschillende mensen met dementie kan omgaan. Dat is mij nu veel duidelijker geworden.'